Grondstoffencrisis: turftekort treft de Nederlandse substraatindustrie hard

Grondstoffencrisis: turftekort treft de Nederlandse substraatindustrie hard

De West-Europese substraatmarkt wordt momenteel geconfronteerd met een aanzienlijke uitdaging, omdat de belangrijkste grondstoffen, met name turf en kokos, een historisch laag aanbod bereiken. Deze crisis wordt voornamelijk veroorzaakt door aanhoudend slecht weer in cruciale productieregio’s en een onverzadigbare mondiale vraag die enorm is gestegen, vooral vanuit Azië. De Nederlandse Vereniging van Potgrond- en Substraatproducenten (VPN) luidt de alarmbellen over de gevolgen die deze tekorten het komende jaar zullen hebben voor de Nederlandse substraatindustrie, waarbij serieuze uitdagingen aan de horizon opdoemen.

Zware regenval in de Baltische staten, Finland en Zweden van mei tot juli 2025 heeft de turfoogstcapaciteiten drastisch belemmerd. VPN meldt dat de verwachte turfoogst dit jaar slechts 40-50% van de normale volumes zal bedragen. Nog zorgwekkender is dat voor witte turf, een aparte soort die in verschillende tuinbouwtoepassingen wordt gebruikt, de oogstniveaus naar verwachting zullen dalen tot slechts 25-35% van wat we normaal gesproken zouden verwachten. Omdat het grootste deel van de turf voor de Nederlandse substraatbedrijven uit deze regio’s afkomstig is, zijn de gevolgen groot.

Wat is turf en het belang ervan?

Maar waarom is turf eigenlijk zo belangrijk? Turf is een organisch materiaal dat in de loop van duizenden jaren is gevormd uit gedeeltelijk vergane vegetatie in drassige omstandigheden, waardoor het een essentiële koolstofput is. Met mondiale veengebieden die ongeveer 3,7 miljoen vierkante kilometer beslaan, fungeren ze als belangrijke reservoirs van organische koolstof, waarbij meer dan 600 gigaton koolstof wordt opgeslagen – meer dan alle andere vegetatietypen samen. Dit unieke ecosysteem is niet alleen een eenvoudig groeimedium; het is een cruciale speler op het gebied van klimaatregulering en behoud van biodiversiteit.

Turf wordt voornamelijk aangetroffen in moerassen en vennen, gevormd in waterrijke omgevingen. De samenstelling bevat vaak veenmos, wat bijdraagt ​​aan de zure aard en vezelige textuur, waardoor het tot 90% water kan vasthouden. Dit maakt turf van onschatbare waarde in verschillende tuinbouwpraktijken, vooral in de tuinbouw, waar het helpt bij het verbeteren van het vasthouden van water en de beschikbaarheid van voedingsstoffen.

Uitdagingen en kansen

Ondanks de groeiende vraag naar hernieuwbare grondstoffen, zoals schors en houtvezels, schieten deze alternatieven vaak tekort als het gaat om constante kwaliteit en volume. De huidige trend, verergerd door variabelen als klimaatverandering en geopolitieke onzekerheden, benadrukt de noodzaak voor de Nederlandse en bredere Europese tuinbouwsectoren om hun inkoopstrategieën voor grondstoffen opnieuw te beoordelen. Terwijl we vooruitkijken, benadrukt VPN het belang van vroege communicatie tussen potgrondleveranciers en -kopers om de productkwantiteit en -kwaliteit te waarborgen in dit onvoorspelbare landschap.

Factoren die de beschikbaarheid van turf beïnvloeden, reiken verder dan directe weersproblemen. Er wordt verwacht dat de mondiale vraag omhoog zal schieten, waarbij projecties een duizelingwekkende toename van 400% van de vraag naar substraten tegen 2050 voorspellen ten opzichte van 2020. Met name het groeiende overdekte tuinbouwareaal in China heeft een aanzienlijke invloed op de beschikbaarheid van grondstoffen op mondiale schaal. In landen als Letland en Canada, waar turfwinning gebruikelijk is, lopen de praktijken en regelgeving eromheen enorm uiteen. Terwijl sommige landen strikte richtlijnen opleggen om veengebieden te beschermen, hebben andere, zoals Ierland, al een verbod ingesteld op de turfoogst.

De situatie is inderdaad urgent. Hoewel er tegen eind augustus mogelijk sprake is van een licht herstel in de turfoogst, waarschuwen deskundigen dat de achterstand niet geheel kan worden ingehaald. Terwijl de substraatmarkt door deze turbulente wateren navigeert, worden later deze maand updates van VPN over marktontwikkelingen en hun implicaties voor de substraatproductie verwacht.

Nu lokale gemeenschappen en bedrijven met deze uitdagingen worstelen, valt er iets te zeggen voor de vereiste veerkracht en aanpassingsvermogen. In tijden van crisis zouden proactieve betrokkenheid en innovatie binnen de tuinbouwsector wel eens het antwoord kunnen zijn om de vraag op peil te houden en tegelijkertijd de milieuproblemen aan te pakken. Het gaat tenslotte niet alleen om het kweken van planten; het gaat over het koesteren van onze planeet. Voor degenen in de tuinbouwsector is het nauwlettend in de gaten houden van deze ontwikkelingen van cruciaal belang als we de toekomst tegemoet gaan.